Hiraval (हिरवळ)

लघुनिबंध हा ललित वाङ्‍मयाचा अत्यंत आधुनिक असा प्रकार आहे. या नव्या वाङ्‍मयप्रकाराची दोन प्रमुख वैशिष्ट्यं आहेत: स्वैर कल्पनाविलास आणि साध्या विषयातून मोठा आशय शोधून काढण्याची शक्ती ! चमत्कृती हाही लघुनिबंधाचा एक विशेष आहे. ही चमत्कृती बहुधा विषयाच्या निवडीत असते; कधी ती मांडणीत असते, कधी कल्पनेची असते, कधी भावनेची, तर कधी सूचित केलेल्या तत्त्वाची असते. मानवी जीवनाचं जिव्हाळ्यानं केलेलं चिंतन व त्यातून स्फुरलेला तात्त्विक विचारविलास हा या अशा लेखनाचा आत्मा असतो. परंपरा, बहुमत, लघुकथा या संज्ञेशी असलेलं साम्य आणि केवळ लालित्य अथवा मर्यादित आत्मपरता यांच्यावरच भर न देता, कल्पना, भावना आणि विचार यांचा या वाङ्‍मयप्रकारात आपल्या व्यक्तित्वाचा स्वच्छंद विलास दाखवण्यासाठी, मधुर व मनमोकळ्या आविष्कारासाठी मिळणारा अवसर या सर्व दृष्टींनी या प्रकाराला लघुनिबंध हे नाव अधिकच अन्वर्थक ठरलं आहे. मोहक व्यक्तित्वाचा मार्मिक व मनोहर आविष्कार असणार्‍या लघुनिबंध या वाङ्‍मयप्रकाराशी ओळख होऊन, त्याच्याशी जवळीक निर्माण होण्यासाठी चौदा निवडक लघुनिबंधांचा सिध्द केलेला हा संग्रह वाचकांना नक्कीच आवडेल, असा आहे.