Swami Vivekanand (स्वामी विवेकानंद)

खरे तर श्री रामकृष्ण परमहंस आणि स्वामी विवेकानंद हे परस्परभिन्न प्रकृतीचे महामानव! पण ‘विजातीय ध्रुवांमध्ये आकर्षण असते’ या विज्ञानाच्या न्यायानुसार ते एकत्र आले. एखादा प्रवाह जसा सागराला येऊन मिळावा आणि तोच प्रवाह एका नव्या सागराच्या रूपाने पुन्हा प्रकट व्हावा, तसे या दोघांबाबत घडले. गुरूंचा समृद्ध आणि संपन्न वारसा लाभणे सोपे असते, पण तो समर्थपणे पुढे चालवून त्यात मौलिक भर घालणे हे काम महाकठीण! विवेकानंदांनी सर्वधर्म संमेलनाच्या जागतिक व्यासपीठावरून श्री रामकृष्ण परमहंसांच्या विचारांचा अक्षरश: उद्घोष केला. विचारांच्या रूपाने आपल्या गुरूंचे चिरंतन स्मारक त्यांनी जनमानसात उभे केले. परस्परांचे उन्नयन घडवून उभयतांना पूर्णावस्थेला नेणारा आधुनिक भारतातला हा गुरु-शिष्य स्नेह म्हणजे एक आश्चर्यच नव्हे का?