Akshardhara Book Gallery
Patyara (पटयारा)
Patyara (पटयारा)
Share
Couldn't load pickup availability
Author: Santosh Nago Shinde
Publisher: Manovikas Prakashan
Pages: 288
Edition: Latest
Binding: Paperback
Language:Marathi
Translator:'---
पटयारा
टोकाची प्रतिकूलता आणि त्यात ‘काहीच करू शकत नाही', या भावनेतून येणारी हतबलता माणसाला बहुतांशवेळा निष्क्रिय बनवते. अशी माणसं मग त्यांच्या आयुष्यात जिवंत राहण्यापलीकडे फारसं काही करू शकत नाहीत. मात्र परिस्थितीशी जुळवून घेत प्रतिकूलतेवर मात करण्याचा प्रयत्न करणारी माणसं स्वत:ची नवी वाट निर्माण करत जगणं अर्थपूर्ण बनवतात. त्याचं प्रतिबिंब म्हणजे ‘पटयारा' हे आत्मकथन होय.
वडिलांच्या व्यसनाधीनतेमुळे उद्ध्वस्त झालेला संसार सावरण्याच्या प्रयत्नात ढोर मेहनत करत आई मुलाला शाळेत घालण्यासाठी धडपडते. शिक्षणाची ओढ आणि वाचनाची गोडी लागलेला मुलगा आईची होणारी ओढाताण कमी करण्यासाठी परिस्थितीच्या रेट्यातून स्वत:लाही कामाला जुंपतो. पण कोणी काहीही म्हटलं, कितीही अपमान केला तरी शिक्षण आणि वाचनात खंड पडू न देण्यासाठी निगरगट्टपणा, कोडगेपणा यातून येणारं पटयारापण तो जपतो. त्याच पटयारापणातून रेखली जाते एक नवी वाट, जी संतोष शिंदे यांना धुळ्यासारख्या दुर्गम भागातून पुण्यापर्यंत घेऊन येते. इतकंच नाही, तर एका बहुराष्ट्रीय कंपनीच्या उच्च पदावर बसवून जगभराचा प्रवास घडवते. त्याचीच ही प्रेरक गोष्ट...
प्रकाशक : मनोविकास प्रकाशन


माझ्या आईला वाचनाची आवड, त्यामुळे एखादं पुस्तक हाती लागलं की वाचून संपवणं हा तिचा शिरस्ता! पण आईने संतोष शिंदे लिखित "पट्यारा" हे पुस्तक वाचायला घेतलं आणि ती अक्षरशः त्यात हरवली! वाचता वाचता रडायची, मध्येच मला थांबवून त्यातला एखादा प्रसंग सांगायची! आई जेवायला चल, अशी हाक मारली तरी थांब जरा म्हणायची! पुस्तक वाचून संपवल्यानंतर संतोष नावाचा तिचा आणखी एक मुलगा तिला असल्याची प्रसन्न जाणीव तिने व्यक्त केली! …आणि मग त्यानंतर माझ्या वाट्याला पुस्तक आलं! पुस्तक हातातून खाली ठेवण्याची इच्छाच होत नाही! जगण्याचा संघर्ष सार्थकी लागण्याचा प्रवास अनुभवायचा असेल तर "पट्यारा" वाचायला हवं! कुठेही ओढून ताडून अलकांरीक शब्दांचा भडिमार नाही, की विनाकारण कुठलेही अतार्किक संदर्भ नाही! हातात लेखणी आली आणि काय घडलं ते सरळ लिहून काढलं आहे! एका वळणदार माणसानं सरळ सरळ लिहुन काढलेलं हे त्याच्या आयुष्यातला वेडावाकडा जीवनपट उलगडणारं पुस्तक थेट काळजाला भिडतं, आणि आपण संतोष शिंदेंना नव्याने ओळखायला लागतो! अगदी त्यांच्या प्रेमात पडतो! शाळा आयुष्यात असायला हवी म्हणून धडपडणाऱ्या पोराच्या वाटेला पावलो पावली संघर्ष येतो, पण पाठीशी खंबीरपणे उभी असते त्याची आई! शिक्षण हे वाघिणीचे दूध आहे जो पिणार तो गुरगुरल्याशिवाय राहणार नाही! हे बाबासाहेबांचं वाक्य आयुष्यात उतरतं! पहाटे उठून घरोघरी पेपर टाकून येणाऱ्या मुलाला होणारा उशीर असो, किंवा संस्कृत विषय शिकवणाऱ्या शिक्षकाने जाणीवपूर्वक केलेली कुत्सित टिप्पणी असो, सायकल च्या दुकानावरची धडपड असो, हॉटेलच्या मालकाची जिव्हारी लागलेली शिवी असो, संतोषचा संघर्ष आपल्याला एका जागी खिळवून ठेवतो! संतोष चं आयुष्य समृद्ध करणारे अनेक महत्वाचे लोक आपल्याला टप्प्याटप्प्याने भेटत राहतात! पोटापुरतं शिकण्याच्या पलीकडचं शिक्षण हे प्रगाढ वाचनातून येतं आणि खूप काही उमगत जातं म्हणणारे तुकाराम देवराम पाटील सर, एकदा उखळात डोकं टाकलं ना, मग मागे वळून पाहायचं नाही, म्हणणारी आई, हनुमानाच्या मूर्तीजवळ, मध्यरात्री, हॉटेलमध्ये राबणाऱ्या आपल्या लेकराची सुटण्याची वाट पाहणारे वडील, हॉटेल मध्ये राबताना काळजीने जेवण बाजूला काढून ठेवणारे शिवराम बाबा, टीप म्हणून मिळालेल्या पैशाचा विनियोग शिक्षणासाठी करणारी संतोषची तळमळ, शाळेत ऍडमिशन मिळवून देणारे अण्णाभाऊ कणसे, शाळेत आईची सावली बनलेल्या बारी मॅडम, पुस्तक लिहिण्याचा आग्रह करणारे देशपांडे काका, मदतीचा हात डोक्यावर ठेवणारा सायकलवाला राजू काका! असे एक ना अनेक पात्र आपल्या समोर येत राहतात, आणि नकळत आपण त्यांचा चरणस्पर्श करत नतमस्तक होतो! In a gentle way जगाला सतत हादरवत राहणारा महात्मा अतिशय आगळ्या वेगळ्या पद्धतीने परदेशात संतोषला भेटणं हा एक अनोखा सुखद क्षण आपल्याला शेवटच्या पानांवर अनुभवयाला मिळतो! गांधी आयुष्य बदलून टाकतो, याचा प्रत्यय पुन्हा येतो, जीवन मूल्याधिष्ठित बनल्यावर गांधी भेटणं, आणि सार्थकी तृप्तीची जाणीव हातावर टेकवत पुस्तक पूर्ण होतं! संतोष शिंदे नावाचा भाऊ मला मिळाल्याचा आनंद असा शब्दात व्यक्त करतांना आज समाधान मिळतं आहे!
मी आजपर्यंत बरीच पुस्तकं हातात घेतली पण पूर्ण वाचून काढले ते पटयाराच! जीवनाकडे बघण्याचा दृष्टिकोन बदलून टाकणारी संतोष शिंदे यांची आत्मकथा थेट काळजात भिडते.
त्या लहान संतोषच्या कोवळ्या तळ हातावर आलेल्या कष्टाचा भार आणि आपल्या आईला घर खर्चात मदत करणं हे सर्व वाचतांना डोळे पाणवतात.
पुस्तक वाचतांना खूपदा असं वाटत राहतं की त्या लहान संतोषला दत्तक घेऊन घ्यावं....कोण जाणे पण त्याच्याशी एक वेगळाच लळा लागतो.
जीवनात येणाऱ्या प्रत्येक अडचणींवर लेखक आपल्या विवेकबुद्धीचा वापर करून मात करत यशाची शिखरं गाठतात.
गांधीजींच्या सत्य अहिंसा या तत्त्वाचे पालन करून संतोष शिंदे यांनी माणुसकीची व्याख्या आणि परिभाषा समजावून सांगितली आहे.
धन्य ती माऊली जी लेखकाला सतत बळ देत राहते. 🙏
Hats off to the author for making this book!
कठीण प्रसंग माणसाला खऱ्या अर्थाने अजोड बनवतात!
तुमचा प्रेरणादायी जीवनप्रवास प्रत्येकाच्या हृदयाला भिडतो!तुमची जिद्द चिकाटी आणी मेहनत वाखण्या जोगी आहे
हे पुस्तक सांगतं की अखंड मेहनत आणि अपयशातून मिळालेले धडे यशाचा सोनेरी मार्ग प्रशस्त करतात.आपला दृष्टिकोन पुढील पिढिस मार्गदर्शक ठरो ही स्वामी चरणी प्रार्थना स्वामी आपणास पुढील आयुष्यात असेच यश मिळवून देवो 🙏🏼
देवयानी दिनेश देशमुख
पटयाराने माझा आयुष्याकडे पाहण्याचा दृष्टिकोनच बदलून टाकला आहे!
प्रत्येकाचा ज्याचा त्याचा संघर्ष असतो, पण विचारही करवत नाही एवढा मोठा संघर्ष तुमचा आहे. मी ‘पटयारा’ वाचायला घेतलं आणि अवघ्या दोन दिवसातच पूर्ण पुस्तक वाचून संपवलं..!
खरं तर तशी पुस्तकांची आवड मला खूप नाहीये. पुस्तकं आधीपासूनच मला खूप complicated वाटतात.
थोडी काही पुस्तकं मी वाचली आहेत.... आणि आता ‘पटयारा’ हे माझं सगळ्यात आवडतं पुस्तक झालं आहे!
सर्व प्रसंग हे हृदयाला भिडणारे आणि डोळ्यासमोर येणारे आहेत. वाचन करताना सगळे प्रसंग स्वतः समोर घडत आहेत असा भास होत राहतो. पुढे काय होईल याची खूप उत्सुकताही लागून राहते.
प्रत्येक प्रसंग मला काहीतरी नवीन शिकवण देऊन गेला. अशा खूप काही गोष्टी आहेत ज्या मी ‘पटयारा’ मधून शिकले. खरंतर आयुष्याकडे बघण्याचा एक नवा दृष्टिकोन मला मिळाला आहे.
पटयारा हे पहिलं असं पुस्तक आहे ज्याने मला रडवलेही आणि हसवलेही.
ज्या परिस्थितीतून तुम्ही आणि तुमचं कुटुंब गेलं खरं तर ती परिस्थिती खूप अवघड होती, पण या सगळ्यांमध्ये तुमच्या सोबत असणारी तुमच्या आईची खरंच दाद द्यावी लागेल!
आयुष्यात ज्याप्रमाणे वाईट माणसं आहेत त्याप्रमाणे चांगली माणसंही आहेत... ‘काही माणसांच्या आपल्या आयुष्यात येण्याने प्रवास जरी सुखकर होत असला तरी आपला संघर्ष हा आपल्यालाच करायचा असतो’ ही सगळ्यात मोठी शिकवण मला पटयाराने दिली....!
माझा आयुष्याकडे बघण्याचा दृष्टिकोनच बदलून गेला आहे. माझ्या भोवताली परिस्थितीने हतबल झालेल्या लोकांमध्ये मला भविष्यामधला संतोष शिंदे दिसतो आहे.... मी शब्दात व्यक्त करू शकत नाही अशा एवढ्या सगळ्या गोष्टी मला ह्या पटयाराने दिल्या आहेत.....!
Thank you so much for creating such a wonderful book! ❤🥰
संतोष शिंदे यांची पटयारा ही समकालीन अनेक तरुणांची कहाणी आहे. अडचणीतून शिक्षण पूर्ण केलेल्या, वेळोवेळी समाजव्यवस्थेशी दोन हात करावं लागलेल्या प्रत्येकाला ही आपली कहाणी वाटते. आपण आपले कर्म करत राहिले आणि नेहमी काहीतरी नवीन शिकत राहिलं तर यश नक्कीच मिळत ये या कथेतून स्पष्ट जाणवते.